Het afgelopen jaar heeft Israël zijn project van annexatie van Palestijns land in de Westelijke Jordaanoever naar een hogere versnelling geschakeld. De Amerikaanse regering van Donald Trump heeft daartoe nieuwe ruimte geboden. Nieuwe ruimte, want wat er zich op de Westelijke Jordaanoever aan Israëlische expansie manifesteert, is de uitkomst van een ontwikkeling die al in 1967 is ingezet. Nadat Israël in 1948 driekwart van het grondgebied van Palestina in handen had gekregen, veroverde het in de Juni – Oorlog van 1967 het resterende deel, bestaande uit de Westelijke Jordaanoever – inclusief Oost – Jeruzalem – en de Gazastrook.

Oost – Jeruzalem – en de Gazastrook

Onmiddellijk na het beëindigen van de oorlogshandelingen zijn de veroverde gebieden op basis van het zogeheten Allon – Plan – vernoemd naar de toenmalige Israëlische minister Yigal Allon – in zones opgedeeld. Met het verstrijken van de jaren is duidelijk geworden wat aan die opdeling ten grondslag lag: het bleek de blauwdruk voor de kolonisatie in de vorm van de illegale ves- tiging van joodse kolonisten in politiek, economisch en strategisch belangrijke delen van het veroverde grondgebied. Welbeschouwd ging het hier om de verwezenlijking van het oorspronkelijke plan van de zionistisch – koloniale beweging om het gehele grondgebied van Palestina (plus een deel van wat nu Jordanië is) in handen te krijgen.

De Oslo – Akkoorden tussen Israël en de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) van 1993 – die naar de buitenwereld zijn gepresenteerd als (het begin van) een vredesregeling tussen Israël en de Palestijnen – hebben in de kolonisatie-inspanning geen verandering gebracht. Deze is nadien zelfs opgevoerd. Het is schokkend om op een landkaart te zien hoever de realisatie van het Allon – Plan na 50 jaar kolonisatie is gevorderd. De Palestijnen waren en zijn niet bij machte deze van staatswege georganiseerde diefstal van hun eigendom te stoppen. De ‘internationale gemeenschap’ heeft daartegen nooit effectief ingegrepen en het bij verbale veroordelingen gelaten.

Het ABC van Oslo II

In het kader van ‘Oslo II’ is de Westelijke Jordaanoever opgedeeld in zogeheten A-, B- en C – gebieden. De Strook van Gaza is een verhaal apart. De nieuwe afbakening vertoonde grote overeenkomsten met het Allon – Plan en was opnieuw door demografische en territoriale overwegingen ingegeven.

Neem de A-gebieden: hoewel deze samen slechts 18 procent van het grondgebied van de Westelijke Jordaanoever vormen, is daar wel 55 procent van de Palestijnse bewoners van de Westelijke Jordaanoever geconcentreerd – onder meer in grote Palestijnse bevolkingscentra als Ramallah, Nabloes, Al-Khalil (Hebron).  De B-gebieden waar de meeste Palestijnse dorpen liggen, beslaan slechts 20 procent van het grondgebied, maar er wonen daar wel nog eens 40 procent van het totaal aantal Palestijnen. De C – gebieden die 62 procent van het grondgebied omvatten, zijn dunbevolkt met slechts 6 procent van het totaal aantal Palestijnen.

Elk van deze gebieden heeft een aparte bestuursvorm, waarbij in de C – gebieden zowel het civiel als het militair bestuur volledig in handen van de Israëlische bezettingsmacht is gebleven. Het zijn de C – gebieden – maar liefst twee derde van het grondgebied van de Westelijke Jordaanoever – die de afgelopen 50 jaar doelwit van de kolonisatie-inspanning zijn geweest. Inmiddels zijn daar rond de 600.000 joodse kolonisten gevestigd (ofwel tien procent van alle joodse Israeli’s), verspreid over 150 joodse nederzettingen en 100 ‘buitenposten’. Zij wonen daar te midden van 2,9 miljoen Palestijnen.

De Joodse nederzettingen – in sommige gevallen complete steden – en de bijbehorende infrastructuur hebben een enorme impact op de leefomgeving en de leefomstandigheden van de Palestijnen. Alsof dat nog niet ernstig genoeg is, voert Israël een openlijk agressieve politiek om de enkele honderdduizenden Palestijnse bewoners het leven daar onmogelijk te maken. Zo zijn hun reisbeperkingen opgelegd, worden hun productie- middelen in beslag genomen en worden zij met administratieve maatregelen uit hun woonoorden verdreven. Dit laatste treft vooral de Palestijnse Bedoeïenen in de Jordaanvallei.

Rode lijn: annexatie

Wie de rode lijn wil zien in de zich ruim honderd jaar voortslepende kwestie Palestina, zal het duidelijk zijn dat Israël met zijn kolonisatie- inspanning toewerkt naar annexatie van de C-gebieden, zoals eerder Palestijns Oost-Jeruzalem en de Syrische Hoogvlakte van Golan zijn geannexeerd. Hoezo een tweestatenoplossing?

Tussen de diverse grote politieke partijen bestaat er nauwelijks verschil van mening over het uiteindelijke doel, eerder over de politieke aanpak om dat te bereiken. Opeenvolgende Israëlische machthebbers zijn inzake annexatie dus steeds omzichtig te werk gegaan. Maar daarin lijkt verandering te komen. Behalve dat de kolonisatie inmiddels een eigen dynamiek en momentum heeft, is de politieke context – intern, regionaal en internationaal – ‘gunstiger’ dan ooit. De Palestijnen zijn ernstig verzwakt en politiek en geografisch verdeeld geraakt, de regio staat in brand of ligt in puin en in de Verenigde Staten – Israëls belangrijkste bondgenoot – is de niets en niemand ontziende pro-Israëlische beeldenstormer Trump in het Witte Huis beland.

Extreem nationalistische krachten, waarmee de regering van Benjamin Netanyahu volgepakt zit, ruiken hun kans. Minister van Openbare Veiligheid (!) Gilad Erdan wond er onlangs geen doekjes om: hij sprak van een ‘eenmalige kans’ (nu met Trump) die Israël moet pakken, waarbij hij en anderen in de regering concrete nieuwe stappen bepleiten in de richting van annexatie van C – gebied.

Wat te doen?

Omwille van de Palestijnen moet het zionistische koloniale project in Palestina liever nog vandaag dan morgen een halt toegeroepen worden. Wij kunnen daartoe bijdragen door de – door Palestijnen in 2006 in gang gezette – BDS – campagne (Boycot, Desinvesteren & Sancties) te steunen, waarbij vanuit de civil society in velerlei vormen druk op de staat Israël en zijn vertegenwoordigers wordt opgebouwd. Het is geen toeval dat de eerder genoemde minister Erdan juist afgelopen week een lijst van 20 BDS – organisaties heeft vrijgegeven, waarvan vertegenwoordigers niet langer Israël/Palestina kunnen in reizen.

Robert Soeterik is voorzitter van het Nederlands Palestina Komitee.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.