Ongeveer 700 Zwarte Hesjes-activisten en supporters bezetten op vrijdag 12 juli het Panthéon, een van de beroemdste monumenten van Frankrijk. Daar zwaaiden ze met papieren, zongen ze en scandeerden ze leuzen: “Wat willen we? Papieren! Voor wie? Iedereen!”

De Zwarte Hesjes is een organisatie van migranten waarvan de naam verwijst naar de Franse protestbeweging van De Gele Hesjes die al acht maanden actievoert tegen president Emmanuel Macron. De meesten die het Panthéon in Parijs vreedzaam kwamen bezetten, zijn zelf migranten zonder papieren, les sans-papiers – wat een veel beter woord is dan de Nederlandse term “illegalen”, omdat het precies wijst op het probleem: dat mensen niet illegaal zijn, maar dat mensen geen papieren krijgen.

De nood is enorm en het geduld is op: “We willen niet meer onderhandelen met de minister van Binnenlandse Zaken en zijn ambtenaren. We willen nu met premier Édouard Philippe praten.” “Vandaag zijn wij, migranten zonder papieren, bewoners van migrantencentra, bewoners van de straat, het Panthéon aan het bezetten,” staat in de verklaring van de Zwarte Hesjes. “In de Franse Republiek hebben wij geen papieren, geen gezicht, geen stem.”

Een activist vertelde: “We strijden tegen de ongelijke behandeling die wij moeten ondergaan. Maar ook vestigen we de aandacht op het systeem dat van ons immigranten zonder papieren maakt.” Het persbericht van de groep vertelt dat migranten zonder papieren in Frankrijk “onder snelwegen slapen” terwijl er “200.000 lege appartementen zijn in Parijs”, of in migrantencentra waar de politie hen “in het bed” arresteert. Ze riepen op om migranten die vastzitten in de detentiecentra vrij te laten en eisten dat deze centra gesloten worden.

Het Panthéon werd als protestlocatie gekozen om de enorme kloof te tonen tussen de beloften van de Franse democratie (vrijheid, gelijkheid en broederschap) en de realiteit van het dagelijks leven. Het is de begraafplaats van de bekende Franse “nationale helden” zoals Verlichtingsdenkers Voltaire en Rousseau, de wetenschapper Marie Curie, en de schrijvers Alexandre Dumas en Victor Hugo. Er is daar ook een plaquette ter nagedachtenis van Toussaint L’Ouverture, de leider van de grote slavenopstand in Haïti, de voormalige Franse kolonie.

De Zwarte Hesjes gaven hun verklaring voor een standbeeld dat Frankrijk voorstelt met de leuze “leven in vrijheid of sterven”. Een activist vertelde: “Frankrijk zegt wel dat het ’t einde van de slavernij viert en de opstand tegen de heerschappij van een elite. Maar ons leven als migranten zonder papieren heeft veel met die slavernij gemeen. We hebben geen rechten. Geen bewegingsvrijheid. Geen zekerheid of toekomst.”

Repressie en steun

Marine Le Pen, leider van het extreem-rechtse Front National, tweette haar woede over de Zwarte Hesjes: “Het is ONAANVAARDBAAR dat illegale buitenlanders protesteren en bezetten, met algehele straffeloosheid, dit is het hart van de Republiek,” zei Le Pen. “De enige toekomst in Frankrijk voor elke illegale migrant zou moeten zijn: eruit getrapt worden – dat is de WET.”

De politie voerde herhaaldelijk charges uit en gebruikte traangas tegen de steundemonstratie buiten het Panthéon, en verrichtte tientallen arrestaties. Vervolgens viel de politie gewelddadig het gebouw binnen en verrichtte 37 arrestaties. 17 mensen werden vrijgelaten na verdere demonstraties, maar de anderen zijn overgebracht naar het detentiecentrum van Vincennes. Ongeveer 40 mensen moesten naar het ziekenhuis. Bij één persoon werd zijn vinger afgescheurd. Twee anderen werden bewusteloos geslagen.

Sommige linkse parlementariërs steunden de actievoerders en enkele prominente Gele Hesjes-activisten deelden hun steun aan de Zwarte Hesjes via de sociale media.

Op zondag 14 juli – de nationale feestdag ter ere van de bestorming van de Bastille die plaatsvond aan het begin van de Franse Revolutie in 1789 – kreeg president Macron te maken met een fluitconcert en boegeroep toen hij aan de jaarlijkse militaire parade deelnam. Hij ligt opnieuw onder vuur vanwege de overdadige uitgaven van François de Rugy, zijn minister van Ecologie, Duurzame Ontwikkeling en Energie.

De krant The Sunday Times meldde dat De Rugy, het op éénna oudste lid van Macrons regering, en zijn vrouw Severine Servat, roddeljournaliste onder de naam Lady Gala, meer dan 500 euro van publiek geld uitgaven aan een Dyson-föhn bedekt met bladgoud. Daarnaast gebruikte het echtpaar overheidsgeld voor weelderige feesten, een diner met gigantische kreeften, flessen wijn van meer dan 400 euro, en een appartement voor het weekend. Toen afgelopen zaterdag meer dan 1.000 Gele Hesjes demonstreerden in Parijs, voerden ze naast de gebruikelijke leuze “Macron, vertrek!” ook de leuze “kreeften overal, gerechtigheid nergens!” en “gooi De Rugy in de gevangenis”.

In juni bezetten de Zwarte Hesjes het hoofdkantoor van de in Parijs gevestigde outsourcing-gigant Elior Group, een multinational waar veel migranten werken tegen lage lonen en in vreselijke omstandigheden. En een maand daarvoor hadden de activisten een terminal bezet op de Parijse luchthaven Charles De Gaulle, uit protest tegen de collaboratie van Air France bij het deporteren van mensen zonder papieren. Ze eisten dat de luchtvaartmaatschappij “elke financiële, materiële, logistieke of politieke deelname aan deportaties stopzet.”

De Zwarte Hesjes hebben gezegd dat door te gaan met hun protesten. U kunt via crowdfunding doneren indien u hun acties wil ondersteunen.

Foto: Collectif La Chapelle Debout. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.