Vijftigduizend handelsschepen, in grote meerderheid beladen met containers, maken 90% uit van het globale goederenverkeer. De mensen aan boord geven goed de internationale arbeidsdeling en de ongelijkheid tussen de arbeidsvoorwaarden in de wereld weer. Als deze zeelui hun krachten zouden bundelen om de extreme uitbuiting en de massale vernietiging van het milieu tegen te gaan, zou dat een grote stap betekenen om de macht van het kapitaal te kraken.

Enkel uiterst lage lonen en slechte arbeidsomstandigheden en het laten varen van de schepen zonder ook maar de minste rekening te houden met de ecologische evenwichten in de oceanen, maken dit soort transport van goederen naar alle hoeken van de wereld zo kostenefficiënt dat het goedkoper is dan regionaal te produceren. De winsten zijn dan ook enorm.

Heel wat van deze schepen varen onder 35 verschillende “flags of convenience” en zijn dus onderworpen aan de wetten en reguleringen van de respectieve staten (waarvan sommige zelfs geen kust hebben). Noch de collectieve onderhandelingen in de landen van oorsprong, noch hun voorwaarden rond arbeidscontracten en – voorwaarden, noch de milieuwetgeving van de verschillende landen, noch de minimumstandaarden van de International Labor Organization (ILO) of fe International Transport Workers Federation (ITF) zijn hier van toepassing. 56 Percent van de wereldwijde handelsscheepvaart werkt onder zulke vlaggen. Het raakt 1,2 miljoen zeelui.

De gevolgen van dit Wilde Westen – regime op de oceanen zijn dramatisch. De bemanningen van de schepen komen hoofdzakelijk uit arme en armste landen als Indië, Pakistan of de Filipijnen of van Europese lage loon landen als Oekraïne, Kroatië of Litouwen.

Ze krijgen contracten van bepaalde duur, dikwijls zelfs niet van een jaar. Ze zijn onderhevig aan brutale loondumping en arbeidsvoorwaarden zoals onder het vroege kapitalisme, dikwijls zonder vrije dagen en vakanties, zonder gezondheidsbescherming. Ze doen werk dat grote gevaren meebrengt voor lijf en leden. Dikwijls worden ze bijna als slaven op de schepen gehouden. Elementaire mensenrechten bestaan niet voor hen.

De schepen worden steeds groter en sneller. Omwille van de genadeloze concurrentie gebruiken de zwakkere rederijen de oudste en slechtste schepen. Als zo’n schepen zinken, is er niet enkel verlies aan levens, maar gaan ook de containers, dikwijls met giftige inhoud, naar de bodem van de zee waar ze roesten en gaandeweg hun inhoud vrijgeven. In de regel zijn zulke incidenten zelfs geen melding waard in de grote media.

Afval en gebruikte brandstof wordt totaal ongecontroleerd in zee gedumpt. Zeker de kleinere maatschappijen gebruiken ecologisch zeer schadelijke afvalolie. Niet alleen draagt dit soort zeevaart in belangrijke mate bij aan de verhoging van CO2 in de atmosfeer en dus aan de opwarming van de aarde, maar ze vernietigt ook op vele andere manieren onze natuurlijke bronnen.

Daar komt nog eens bovenop dat als deze schepen versleten zijn en worden ontmanteld, dat ook weer in landen als Pakistan, Indië en Bangladesh gebeurt door onderbetaalde arbeidskrachten die werken in onmenselijke omstandigheden. Dikwijls komt er kinderarbeid aan te pas. Enkel de extreem lage kosten van transport, laden en lossen en de manier waarop de schepen later worden gedumpt, houden het onrechtvaardig en vanuit milieu-oogpunt totaal onverantwoord wereldhandelssysteem recht. Dit is wat echt achter de triviale term «globalisering» schuilgaat.

Hiertegen is in Duitsland nu een campagne opgezet, met steun van de Deutsche Seemannsmission eV, Waterkant, fair oceans, forum and development, NABU, Förderkreis “Rettet die Elbe” eV, Bremer Entwicklungspolitisches Netzwerk eV, Bremen Information Center for Human Rights and Development, BUND (Friends of the Earth Germany).

De actie komt op voor wereldwijd bindende maritieme standaarden en een verbod op het ondermijnen van de tarieven van de International Transport Federation in collectieve akkoorden op zee.

Gelijk loon voor gelijk werk voor alle werknemers aan boord en in de havens ongeacht hun nationaliteit. Transparantie en openbaarheid van de transportroutes van elk product!

Pas de omvang van de schepen aan aan de bestaande toegangsroutes naar de havens en niet andersom. Schepen moeten varen met betere of alternatieve olie en voortstuwingsystemen en hun installaties correct zuiveren. Verbod van zware dieselolie. Verbod van afval- en oliedumping in de oceanen!

Schepen moeten in de toekomst zodanig gebouwd worden dat ze in ecologisch en sociaal aanvaardbare manieren kunnen varen, en dat ze in een ecologisch gezonde manier kunnen worden afgebroken en gerecycleerd. Goedkope arbeidsplaatsen en tijdelijk werk op zee moeten worden verboden!

«The International fights for human rights», klinkt het in de Engelse versie van de Internationale. Vandaag kunnen we daar aan toevoegen dat enkel de Internationale vecht voor het overleven van de mensheid.

De Internationale, dat is geen bestaande organisatie. Er zijn enkel eerste aanzetten. Maar net zoals de Eerste Internationale in de 19e eeuw aantoonde, kan ook in de 21e eeuw enkel de gezamenlijke strijd van de loontrekkenden op land en zee de macht van de eigenaars van ’t kapitaal die onze wereld om zeep helpen, breken.