De nieuwe film van Darren Aronofsky mother! heeft veel vragen opgeroepen. Waar gaat hij nu eigenlijk over? Ja, over twee mensen  in een landhuis die bezoek krijgen van steeds meer nogal vreemde types. Dat zet hun relatie en zelfs hun landhuis behoorlijk onder druk.

En verder? Zelf zie ik mother! als een interessante poging om het klassieke Bijbelverhaal naar de moderne tijd te tillen.

Helse maalstroom

Aronofsky maakt niet de gemakkelijkste films.  Bekend werk van hem is Pi (1998), over een paranoïde wiskundige die denkt met een getal het universum te kunnen verklaren. Zijn Requiem for a Dream (2000) is toegankelijker en staat hoog genoteerd in de IMDB-lijst van topfilms. De wonderschone balletfilm Black Swan (2010) met Natalie Portman zit dan weer vol met momenten, waarvan je je afvraagt of ze echt gebeuren of alleen in het brein van de hoofdpersoon.

mother! bevat ook dergelijke scenes. Bovendien ligt het hele verhaal op de rand van realiteit en onwaarschijnlijkheid. Het gaat over een stel dat woont in een afgelegen landhuis.

Hij (Javier Bardem) is dichter, zij (Jennifer Lawrence) wil moeder worden. Ze krijgen bezoek van eerst enkele en later steeds meer bewonderaars van de dichter. Het loopt uit op een gigantische puinhoop. Het koppel en hun huis komen terecht in een helse maalstroom.

Ongetwijfeld zijn er vele interpretaties van deze film mogelijk. Sommige recensenten kiezen er (uit gemakzucht?) voor om dus te roepen dat je ‘de film maar het beste over je heen kunt laten komen’. Ik zag echter nogal wat overeenkomsten met het oude christelijke Bijbelverhaal.

Schepper

In de Bijbel heb je een Schepper. Die maakt hemel en aarde enzovoort. Dan doet Hij enige duizenden jaren vrij weinig. Hij rommelt wat met en voor de Joden, maar daar blijft het bij. Voor de rest van de mensheid  laat Hij de dingen vooral op hun beloop. Die mensheid, met name de Romeinen, maken er een liederlijk zooitje van. Dan besluit Hij om op aarde in te grijpen: Hij stuurt zijn zoon.

In de film is er ook een  Schepper, de dichter wel te verstaan. Hij heeft al diverse bundels op zijn naam staan en is beroemd. Maar hij staat ook al een tijdje droog. Hij is letterlijk en figuurlijk impotent. Hij krijgt geen letter op papier en vrijen is er ook niet meer bij. Pas wanneer enkele losgeslagen bewonderaars (gelovigen!) zijn huis op stelten hebben gezet, komt hij in actie en bezwangert zijn partner én zichzelf. Want ook zijn poëtische productie komt weer op gang.

Jachtige wereld

Vlak nadat de dichter is bevallen van zeer succesrijke poëzie en vlak voor de bevalling van zijn partner stromen bij het landhuis de aanbidders weer toe. Ditmaal massaal. En zoals bij alle religieuze bewegingen maken ze er een massale puinhoop van. Niet meer als kruisridders of met kromzwaarden, maar als hooligans, terroristen en soldaten met geweren en granaten.

In de Bijbel moet de zoon van de Schepper een rol spelen als Verlosser van de gelovigen. Die rol betaalt hij aan het kruis met zijn leven na 32 jaar.  In de film krijgt de boreling minder tijd. We leven immers in een jachtige wereld.

Direct na zijn geboorte wordt hij door een ziedende menigte, die ‘deel aan hem willen hebben’, aan stukken gescheurd.  De moeder moet het (net als Maria?) doen met de belofte van de Vader dat het offer van het kind een Nieuw Begin aankondigt. En inderdaad eindigt de film met dezelfde scene als waarmee werd geopend.

Gedoe

Opvallend is de klein gehouden persoonlijkheid van de ‘mother’. Hoewel Jennifer Lawrence bijna continue in beeld is en het schouwspel door haar ogen wordt gezien, blijft haar karakter minimaal. Zij wil het liefst in alle rust haar kindje krijgen en de grote boze wereld buiten de deur houden.

Het behoeft geen betoog dat Darren Aronofsky een boeiend en intrigerend beeldverhaal weet te vertellen. Tijdens de film vraag je je voortdurend af hoe het verder zal gaan en achteraf ben je wel even zoet met het ontwarren van de knoop in je hoofd. Als dat al lukt.

Wat mij betreft mag hij in het vervolg wel wat minder trucjes toepassen om het geheel wat mysterieuzer te maken: bijvoorbeeld onduidelijk gedoe in een donkere kelder en de ene keer wel en de andere keer geen bloedvlek onder het tapijt. Nergens voor nodig.

Het behoeft verder geen betoog dat Jennifer Lawrence en Javier Bardem als moeder en dichter puike vertolkingen neerzetten. Die kunnen heel wat aan.