Ondanks maar ook dankzij de economische, sociale en gezondheidssituatie, werd 8 maart 2021 een strijdbare dag! Enkele bijeenkomsten werden verhinderd of heel klein gehouden door de lokale overheid, maar toch hebben meerdere duizenden vrouwen en genderminderheidsgroepen gemobiliseerd in heel het land. De contacten tussen regio’s, met de vakbonden en het globale karakter van de beweging die sinds drie jaar wordt opgebouwd rond de oproep voor een feministische staking hebben resultaat gehad.

Het was nochtans niet gemakkelijk. De oproep van het Collecti.e.f 8maars verscheen slechts laat in januari en pas in de tweede helft van februari heeft het CNE (Franstalige christelijke bediendenvakbond) en dan ook het ABVV-FGTB een stakingsaanzegging ingediend. Zo’n stakingsaanzegging op zich betekent niet automatisch dat er gemobiliseerd wordt en er moet soms centrale per centrale over de stakingsvergoeding onderhandeld worden.

De echte mobilisatie hangt af van de overtuigingskracht van de vakbondsafgevaardigden, van de leden, van feministische vrijgestelden en ook van de druk vanuit de autonome vrouwenbeweging. Een band tussen feministische strijd en arbeidsters is een sleutelkwestie. Ook in de vrouwenbeweging wordt de strategie van de staking van loonarbeid, van reproductief werk, van consumptie en van studies niet overal verdedigd maar het wordt steeds moeilijker hierover te zwijgen of dit af te keuren. Voor de eerste keer heeft ook Vie Féminine (grootste vrouwenorganisatie aan Franstalige kant) in haar persmededeling de oproep tot staken gesteund.

Feminisme Yeah! (vrouwencommissie van de SAP) maakt deel uit van de beweging en verdedigt een antikapitalistisch feminisme dat ook antiracistisch en revolutionair is in haar analyse en actiestrategieën. Meerdere van onze leden zijn syndicaal en in andere sectoren actief, we zijn al jaren actief in de autonome vrouwenbeweging en hebben onlangs meegewerkt aan het bouwen van allianties van feministische collectieven rond abortus als reactie op de Vivaldi-regering.

Hier een klein overzicht van de acties in verschillende steden:

Antwerpen

Er werd door het collecti.e.f 8 Maars gelijktijdig op drie plaatsen actie gevoerd.

Sint-Jansplein

De centrale eis was hier een minimumloon van 14€ per uur en een minimum pensioen van 1500 €. Dat is in het voordeel van iedereen maar vooral van vrouwen en genderminderheden, beide groepen werken meer in tijdelijke banen dan mannen.

De Coninck plein

Het plein werd voor de gelegenheid omgedoopt tot Es Ahora plein, naar de slogan van de Argentijnse vrouwen die onlangs het recht op abortus afgedwongen hebben na tientallen jaren strijd. Hier werden ook de eisen voor abortus in België herhaald nadat het regeerakkoord het wetsvoorstel in de ijskast had gestopt.

Er werd ook actie gevoerd tegen geweld op vrouwen en tegen seksisme met de indrukwekkende getuigenissen van Sofie, Marieke en Marylin die vertelden over hun ervaringen met seksisme en geweld als jonge vrouwen. Iemand van BOEH strak over de acties tegen het hoofddoekverbod, en de vzw Punkt legde uit welke concrete zaken er moeten veranderen om seksistisch en seksueel geweld in te dijken. Hun tien eisen werden toegelicht (1)Zie https://www.bloomforchange.be . Seksueel geweld, partnergeweld, seksuele pesterijen op het werk en femicides (moorden op vrouwen omdat ze vrouwen zijn), moeten krachtig bestreden worden, in België zijn er nu al 7 gevallen in 2021. Het gebrek aan preventie en aan middelen werd door de aanwezigen aangeklaagd.

Opera

Aan de opera waren de eisen vooral rond betere openbare diensten en meer werk.st.ers in de zorg. Het plein werd tot “plaats van onze heldinnen” herdoopt. De crisis toont eens te meer dat openbare diensten van essentieel belang zijn. Er moeten voldoende crèches (goed toegankelijk en goedkoop) komen, de wachtlijsten moeten verdwijnen door meer tewerkstelling in de kinderopvang.

Het poetspersoneel van de Universiteit Antwerpen organiseerde een actie voor de gebouwen van de universiteit, tegen het opdrijven van het werkritme en tegen minder loon zoals de werkgever ISS nu eist.

Radio Centraal zond de ganse namiddag een programma uit verzorgd door vrouwen van het Collectief.8 maars over de verschillende acties en thema’s van de dag.

Leuven

Er was een verzameling van feministen op het Martelarenplein georganiseerd door Rosa, Women in Black, de feministische Kring van de KULeuven en het Collecti.e.f 8maars-Leuven, met ongeveer 300 aanwezigen.

Gent

In de loop van de dag vonden verspreid over verschillende plaatsen in de stad en omgeving acties plaats: aan de universiteit, een actie van het schoonmaakpersoneel bij Arcelor Mittal in Zelzate, symbolische acties bij dokterspraktijken, stakingen en werkonderbrekingen in crèches en voorschoolse opvang. De staking en de acties bij Sidmar en de UGent waren een mooi succes. In totaal waren er minstens 1200 deelneemsters in heel de stad.

Ook de acties van het Collecti.e.f 8maars waren geslaagd. De drie bijeenkomsten op drie pleinen waren volledig bezet! Op het Sint Baafsplein sprak Marijke Colle van Feminisme Yeah en het Collecti.e.ef 8 maars over het gevecht voor het nieuwe abortus wetsvoorstel.

Mons en Charleroi

Op het belangrijkste plein van Mons waren 150 mensen samengekomen op initiatief van het Collecti.e.f 8maar.s, la Mutinerie montoise, Comac en Vie Féminine. In Charleroi waren 500 mensen gemobiliseerd met een syndicale aanwezigheid in gemeenschappelijk front ABVV-ACV en een actie van het platform Femmes de Mars.

Brussel

Over heel de stad waren er acties. Feminisme Yeah! had drie ondersteuningsgroepjes georganiseerd voor verschillende acties in de loop van de dag. Het Collecti.e.f 8 maars had een planning opgesteld van de verschillende stakingspiketten en acties. Een rondje met een bus ( voor mensen met beperkte mobiliteit, voor de kinderen en voor een medisch team) en verschillende fietskaravanen legden de verbinding tussen alle acties. Hier volgt een “bloemlezing” :

Op de campus Solbosch van de ULB organiseerden studentinnen en arbeidsters een stakingspiket en een concentratie om 12u. Er waren minstens 300 mensen aanwezig en vrouwen namen het woord om de genderongelijkheid in het onderwijs aan te klagen.

Voor de Congreskolom betoogde de  vzw Garance tegen het structurele tekort aan middelen voor de preventie van seksistisch en seksueel geweld.

Het centrum Aimer Jeunes in Sint-Joost organiseerde een actie voor het gebouw en stelde dat de abortuswet zonder verwijl moet  gestemd worden. Het Josaphat centrum voor gezinsplanning in Schaarbeek en de gezinsplanning Sévérine in Anderlecht voerden ook actie. Voor Feminisme Yeah! Is de mobilisatie van de medewerksters van de abortuscentra, van de ziekenhuizen en van heel de vrouwenbeweging de enige manier waarop het recht op abortus kan verdedigd worden. Abortus moet gratis en legaal zijn voor elke persoon die dat wil.

Voor het Pachéco tehuis organiseerden meerdere collectieven samen een actie voor het recht op wonen. De hypocrisie van de overheid werd aangeklaagd: ze doen een projectoproep voor artistieke activiteiten terwijl enkele meters verder vrouwen zonder papieren in lege gebouwen kamperen en de stad de bezetters onlangs met geweld heeft verdreven. Verschillende vrouwen zonder papieren die actief zijn in de strijd, waren aanwezig. Ze benadrukten in hun tussenkomsten het belang van de strijd tegen mannelijk geweld en voor materiële veiligheid.

Voor het Sint-Pieters ziekenhuis was er een steunactie voor zorgpersoneel en andere werk.st.ers, gecoördineerd door ACOD en La Santé en Lutte. Een woordvoerster van ACOD gaf een pakkende toespraak over het werk van de vrouwen, in het bijzonder van de schoonmaaksters. Een lid van La Santé en Lutte herinnerde aan het gebrek aan middelen voor het zorgpersoneel en bracht de eisen van deze beweging naar voor: een serieuze herfinanciering van de gezondheidszorg, collectieve werktijdvermindering met evenredige aanwervingen.

Voor de pensioentoren had de CNE verzameling geblazen, ze eiste een waardig pensioen voor vrouwen: verlaging van de pensioenleeftijd tot 64 jaar, met een minimumpensioen van 1500 € en strijd tegen de patriarchale visie van de “volledige loopbaan”. Er waren veel vrouwen met deeltijds werk en vrouwen die met dienstencheques werken. De CNE van de niet-commerciële sector was ook aanwezig aan het Centraal Station om er aan te herinneren dat de staat enkel kruimels geeft aan de niet-commerciële sector die nochtans essentieel is (in de zorg, de culturele sector, onderwijs)! Er waren ook stakingspiketten voor H&M in de Nieuwstraat. Het bedrijf plant afdankingen, vooral vrouwen zullen getroffen zijn. In deze crisis hebben vrouwen tweemaal zoveel inkomens verloren als mannen.

Advocaten van Fem&Law voerden een feministische choreagrafie op “Un violador en tu camino” (een verkrachter in je kamer) voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Ze klaagden het feit aan dat er door de asielinstanties in België te weinig rekening gehouden wordt met genderproblemen  en riepen de Raad op de beslissingen te betwisten van het commissariaat-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen (CGVS). Die minimaliseert of ontkent gendergeweld en seksistische vervolgingen.

In de Marollen werd feestelijk actie gevoerd door de beweging Still Standing, met een choreografie door de vrouwen van het Collect.i.ef 8 maars. Momenteel zijn vele culturele centra nog gesloten en artiesten, dj’s, muzikanten hebben geen enkel inkomen. In deze sectoren zijn er heel veel vrouwen actief en hun werk wordt ondergewaardeerd. Op datzelfde moment kwam de fietskaravaan langs, ze blokkeerde de straat met zo’n 300 vrouwen, het was een zeer sterk moment van deze dag.

De Wereldvrouwenmars was zoals elk jaar ook aanwezig, dit keer op drie verschillende plaatsen (Schuman, Centraal Station en De Munt), met de steun van Amnesty International, de Femmes Prévoyantes Socialistes, de PDVA, en de Centres d’Action Laïque (CAL). Op elk van deze plaatsen waren er telkens ongeveer 150 vrouwen.

Het hoogtepunt was de concentratie georganiseerd door het Collect.i.ef 8 maars op het Luxemburgplein. Ongeveer 500 vrouwen en genderminderheden waren er samen gekomen om te roepen, te zingen, te dansen en feministische slogans te laten weerklinken. Energie te over!

De dag besloot bij de Begijnenkerk met een samenkomst georganiseerd door verschillende collectieven van vrouwen zonder papieren: getuigenissen, toespraken, affiches en slogans toonden de vele vormen van geweld die vrouwen ondergaan: racisme, geweld door mannen, precaire banen. Regularisatie is een fundamenteel feministische strijd. Vrouwen zonder papieren worden nog meer uitgebuit dan mannen en zijn slachtoffer van seksistisch en seksueel geweld. Sedert het begin van de pandemie is de beweging van mensen zonder papieren nog meer strijdbaar en vastberaden. Feminisme Yeah ondersteunt de eis van regularisatie voor alle asielaanvragers en -aanvraagsters en mensen zonder papieren.

… overal, in België en in heel de wereld!

Er waren ook acties in Namen, Doornik, Louvain-la-Neuve, Luik en Hoei. De vrouwenbeweging heeft internationaal vooral de overwinning meegemaakt van de beweging voor legalisatie van abortus in Argentinië en ook de massale mobilisaties die nog steeds verder gaan in Polen voor abortus en tegen de uiterst-rechtse Poolse regering. Vrouwen nemen ook in grote aantallen deel aan revolutionaire bewegingen in Wit-Rusland, Algerije, Libanon en in de grote Black Lives Matter beweging in de VS . Ook in Europa met de klimaatbeweging waarvan de gevolgen in het Globale Zuiden en overal te merken zijn, spelen vrouwen een centrale rol. De feministische strijd is wel degelijk actief, de vierde golf is er!

Vooruitzichten

De ongelijkheid in klasse, gender en ras is de laatste jaren overduidelijk. Het gaat niet om onvermijdelijke neveneffecten, de ongelijkheid is de ruggengraat van het kapitalisme. Geweld tegen vrouwen, aanvallen tegen het zelfbeschikkingsrecht, de onzekere banen, uiterst-rechts, de crisis in de zorg, de vernietiging van de planeet, het imperialisme, het zijn problemen waar we niet zullen van verlost worden met deze regering.

Tegenover het neoliberale feminisme is het van primordiaal belang dat we een klassenstrijd feminisme opbouwen dat ook de onmiddellijke eisen steunt zoals de regularisatie van de mensen zonder papieren, massale investeringen in de openbare diensten, een toegang zonder voorwaarden tot abortus, meer financiële middelen voor de preventie van geweld, volledige pensioenen, financiële autonomie voor arbeidsters met en zonder werk, gratis maandverbanden en alle types van voorbehoedsmiddelen …

Om de noodzakelijke krachtsverhoudingen op te bouwen, moeten we niet alleen onze eisen formuleren en actie voeren op een dag zoals 8 maart, we moeten alles doen om onze eisen in de praktijk af te dwingen. Daarvoor moeten we ons organiseren, voorbereid zijn om te staken en op straat te komen. Dat gaat niet vanzelf, we moeten allianties smeden en steun vinden bij de basis van  de syndicale beweging en bij de actieve vrouwenbeweging.

Om druk te blijven uitoefenen maken we nu al een afspraak voor de 24-urenstaking op maandag 29 maart. ABVV en AVC roepen om voor een interprofessionele staking in gemeenschappelijk front tegen de loonblokkering van 0,4% die het patronaat eist. Ook hier is een belangrijke feministische inzet, vrouwen hebben gemiddeld tweemaal zoveel loonverlies ondergaan dan mannen sedert het begin van de crisis.

Het is ook belangrijk dat de vakbonden de meest vervrouwelijkte sectoren die het meest door de  crisis getroffen zijn, niet in de steek laten en dat ook het patriarchaal concept van “volledige loopbaan” wordt in vraag gesteld. Vrouwen moeten vaak hun loopbaan onderbreken om de zorg voor anderen op zich te nemen en vrouwen worden ook veel meer geconfronteerd met “verplichte” deeltijdse arbeid. 29 maart moet daarom ook een dag van strijd van de vrouwen worden!

Voetnoten