Hoe moeten de Verenigde Staten reageren op het immigratievraagstuk? Het is een vraag die Republikeinen van Democraten en progressieven van socialisten scheidt. Het is een kwestie die de opkomst van voormalig president Donald Trump heeft aangewakkerd en ook heeft bijgedragen aan zijn val.

Op dit moment is het een heet politiek hangijzer, het stond centraal op de eerste persconferentie van president Joseph Biden en was het motief voor delegaties van Republikeinse congresleden naar de grens. In het middelpunt van het probleem staan de minderjarige migranten, de niet-begeleide minderjarigen, waarvan er in februari bijna 10.000 in de Verenigde Staten aankwamen en er momenteel 18.000 in hechtenis worden gehouden.

Zeer grote stromen

Trump heeft het Amerikaanse immigratiesysteem zo goed als ontmanteld, terwijl hij de grenspolitie heeft versterkt en de immigratiedienst (ICE) heeft ingeschakeld om immigranten zonder papieren te arresteren en te deporteren. Hij scheidde kinderen van hun families en zette ze in kooien, wat de meeste Amerikanen schokte. Maar vóór hem kreeg president Barack Obama de reputatie als ‘chef-deporteur’ omdat hij meer immigranten deporteerde dan welke president dan ook. Democraten zijn over het algemeen voorstander van een gereguleerd immigratiesysteem, een gastarbeidersprogramma en een weg naar burgerschap voor immigranten zonder papieren. De meeste Republikeinse en Democratische politici, waaronder Sanders, stellen dat immigratie moet worden beperkt en gereguleerd omdat immigranten concurreren om banen en ook de lonen drukken. De oganisatie Democratisch Socialisten van Amerika (DSA) heeft opgeroepen tot ‘open grenzen’, maar die eis vindt weinig of geen weerklank in progressieve kringen.

Geen enkel ander land heeft zo’n grote instroom van migranten. In 2018 bereikte de in het buitenland geboren bevolking van de VS een record van 44,8 miljoen, goed voor 13,7 procent van de totale bevolking, het hoogste cijfer sinds de jaren 1880. Ongeveer 77 procent van alle immigranten is legaal, de meesten komen uit Mexico, China en India, hoewel velen uit Centraal Amerika komen. De 23 procent die geen documenten hebben, kunnen worden gearresteerd en gedeporteerd. Jaarlijks komen er een miljoen immigranten legaal binnen en worden er 400.000 aan de grens opgepakt, terwijl tienduizenden anderen zonder papieren binnenkomen. In 2017 waren er 10,7 miljoen immigranten zonder papieren in de Verenigde Staten, wat neerkomt op 3,2 procent van de bevolking.

Twee wetsvoorstellen

Met de verkiezing van Biden, een kandidaat die had gesproken over ‘een menselijker’ immigratiebeleid, stroomden immigranten onmiddellijk naar de grens. Op dit moment heeft Biden vanwege de corona pandemie gevraagd niet te komen en worden migranten niet toegelaten, maar op de vlucht voor politiek- of crimineel geweld en bittere armoede, hebben velen het gevoel dat ze geen keus hebben.

Als wanhopige gezinnen de grens bereiken, sturen ze hun kinderen soms alleen over de grens, in de wetenschap dat ze niet kunnen worden uitgezet en bij familieleden in de Verenigde Staten zullen worden ondergebracht. Dit heeft geleid tot de grote toename van niet-begeleide minderjarigen, van baby’s en peuters tot tieners, die aan de grens worden vastgehouden in overbevolkte faciliteiten die niet geschikt zijn voor kinderen. Republikeinen beweren vervolgens dat Biden een invasie van immigranten heeft veroorzaakt.

Veel van deze migranten komen uit Midden-Amerika en Mexico, de eerste regio is verwoest door de steun van de VS aan rechtse regeringen in de burgeroorlogen in de jaren tachtig en begin jaren negentig en Mexico heeft nog steeds te lijden onder de Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst van 1994, die de Mexicaanse economie heeft getransformeerd zonder voldoende werkgelegenheid te bieden. In beide regio’s hebben drugskartels en criminele bendes het leven voor velen ondraaglijk gemaakt. En nu heeft de klimaatverandering de boerenbevolking daar voor nieuwe problemen gesteld.

Vorige week heeft het Huis van Afgevaardigden op aandringen van Biden twee wetsvoorstellen goedgekeurd: het ene voorziet in wegen naar burgerschap, terwijl het andere een legale status biedt aan miljoenen immigranten zonder papieren. Deze wetsvoorstellen zullen het in de Senaat wellicht niet halen. Hoewel deze hervormingen kritische steun verdienen, maken ze geen einde aan de ongelijkheden van het kapitalisme of het geweld van het imperialisme dat migratie aanstuurt, noch bevrijden ze de immigranten van uitbuiting.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op L’Anticapitaliste. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.