Als u het mij vraagt, maar u vraagt mij natuurlijk niets, gaan we in de Lage Landen de verkeerde weg op met de zogezegde cancel culture. Laatste gevolg van die cultuuropvatting is de verdwijning van de profeet Mohammed uit een beroemd geschrift dat behoort tot de westerse canon, de Goddelijke Komedie van de Florentijn Dante Alighieri (1265-1321). Het bestaat uit drie delen, de Hel, het Vagevuur en het Paradijs. De Komedie is een theologisch-filosofische verheerlijking van de christelijke wereldbeschouwing als de enig ware. Al de rest is, zo dacht men toen in christelijk Europa, het werk van Satan.

Uiteraard hebben sommige voorchristelijke heidenen wel goed werk geleverd, zoals bijvoorbeeld Plato en Aristoteles, en niet te vergeten de dichter Vergilius die volgens de middeleeuwse theologen de komst van de Heiland heeft voorspeld. Maar al wat daarna komt en niet gehoorzaamt aan de rechtzinnigheid van de moederkerk is des duivels: ketters van allerlei slag en, in Dante’s ogen althans, afgescheurde sekteleiders zoals de Profeet. De islam werd als een ketterij opgevat, en niet, zoals vandaag, als een van de drie monotheïstische godsdiensten voortgekomen uit Abrahams schoot. Dat laatste is nu de opvatting van Christelijke, Joodse en, al veel langer, Moslim-theologen.

De uitgeefster van een nieuwe vertaling van Dante’s Hel heeft, naast ander snoeiwerk, de naam van de Profeet weggelaten. Ze wil niet dat dat jonge lezers bij die passage “afknappen”. Blijkbaar bedoelt ze dat ze bij het lezen van de gewraakte passage het boek naar de verdoemenis wensen en geen verdere kennis maken met onze grootse cultuur, ondanks zijn mankementen. Misschien speelt ook de vrees dat het boek het gewenste verkoopcijfer niet zou halen.

Volgens De Standaard van 23 maart is het de bedoeling van de uitgeefster om “de klassieken van de literatuur op een toegankelijke en prettige manier beschikbaar te maken voor nieuwe, vooral jonge lezers”. Vraag is waarom ze dan Dante’s banvloeken tegen homoseksuelen niet heeft weggelaten. Het antwoord hierop is niet moeilijk te vinden. Terwijl de Arabische vertalingen van Dante’s Komedie de naam van de Profeet niet verdonkeremaand hebben. Terecht. Want het is goed dat de mensen in de moslimwereld leren hoe het christelijke westen in de middeleeuwen in zijn grote meerderheid over hun geloof en henzelf dacht. De huidige islamofobie is een overblijfsel van dit verleden en bittere realiteit.

Wie jongeren cultuur wil bijbrengen moet alle aspecten, ook de historisch kwalijke, “die niet meer van deze tijd zijn”, van een cultuur belichten. Het is belangrijk te begrijpen dat de tijdgeest in vroegere perioden anders was en waarom bepaalde denkers en kunstenaars met hun vanuit hedendaags standpunt foute ideeën, zo’n grote invloed konden uitoefenen. Bovendien was Dante helemaal geen “progressieve” denker zoals de uitgeefster beweert, maar een uiterst behoudsgezind man. Ook de opvattingen van conservatieve figuren en ideeën beïnvloeden onze cultuur en maken er deel van uit. Hoe dat tewerk gaat is precies wat we moeten leren. Ze uit zogeheten “politieke correctheid” doen verdwijnen, helpt ons niet vooruit. Want concreet blijven ze actief.