De verworvenheden van de politiek van Corbyn verdedigen

De overwinning van de Tories was vooral een triomf van een reactionair project van extreemrechts dat al jaren in de Tory Party broedt. Zij slaagden erin om veel Labourkiezers ervan te overtuigen dat Engels nationalisme belangrijker is dan het wegwerken van voedselbanken en dakloosheid of ervoor zorgen dat mensen niet sterven terwijl ze wachten om in het ziekenhuis opgenomen te worden.

Alleen wie ervoor kiest om Johnson’s enige slogan ‘Brexit gedaan te krijgen’ niet te horen, kan iets anders geloven.

De Tories kregen 43,6% van de stemmen, 66 zetels meer dan ze hadden, en het stemaandeel van Labour daalde met 7,8% tot 32%, wat resulteerde in een verlies van 42 zetels. Die gingen in Engeland meestal naar de Tories en in Schotland naar de SNP. Bij veel van de zetels die Labour wel haalde, daalde het stemaandeel van de partij, vaak met ongeveer 10%.

Dit alles, ondanks een Labour-campagne die erin slaagde honderden activisten, die lange afstanden aflegden om in marginale districten aan de slag te gaan. Uiteindelijk handelde de heersende klasse in het belang van hun eigen klasse ondanks hun afkeer van Brexit en negeerde de arbeidersklasse in het gedesindustrialiseerde noorden het belang van haar klasse, en geloofde in de Brexit en de retoriek van ‘het terugnemen van de controle’.

Het resultaat in Schotland is veelbelovender. De SNP heeft nu 48 zetels en versterkt haar eis van onafhankelijkheid in een expliciete afwijzing van de golf van Engels chauvinisme. In het noorden van Ierland is de Democratic Unionist Party DUP nu in de minderheid ten opzichte van  parlementsleden die er voor zijn om in de EU te blijven, wat de leider van de unionistische Alliantiepartij ertoe aanzette om te zeggen: “Het is bijna onvermijdelijk dat er een duwtje in de rug zal zijn voor een referendum over Ierse eenheid”.

Groot-Brittannië zal echter eind januari uit de EU treden. We zouden tegen het eind van het jaar nog een no-deal Brexit tegemoet kunnen zien en een zeer schadelijke vrijhandelsovereenkomst met Donald Trump. ‘Brexit voor elkaar krijgen’ was de grootste leugen die werd gebruikt in deze onwaarachtige verkiezingscampagne in Trump-stijl , die als premier een flagrante racist heeft opgeleverd.

Twee zaken vallen op

Zoals John McDonnell terecht heeft gezegd, werd de verkiezing zozeer gedomineerd door Brexit dat het radicale manifest van Labour dat niet doorbrak. Mensen die voor Brexit waren, stemden in grote getale op Tory. Verkiezingsanalist John Curtice zegt:”Het aandeel van de Conservatieven in de stemming nam met gemiddeld zes punten toe in die districten waar meer dan 60 procent van de kiezers in 2017 voor ‘vertrek’ stemde, terwijl het aandeel met drie punten daalde waar meer dan 55 procent van de kiezers voor ‘blijven’ stemde. In tegenstelling daarmee, daalde het aantal stemmen voor Labour met 11 punten in de meeste districten die voor vertrek zijn en daalde het aantal met maar 6 punten in de meeste kiesdistricten die voor blijven zijn.”

Het sentiment rond Brexit is in de loop van het afgelopen jaar verhard doordat veel mensen een sterke afkeer hadden van de rol van Labour in het verzet tegen een no-deal Brexit en haar toezegging om een tweede referendum te houden als ze aan de macht zou komen.

De tweede factor is de niet aflatende zwartmakerij van Jeremy Corbyn in de tweeënhalf jaar sinds de laatste verkiezingen. Hij werd op lasterlijke wijze afgeschilderd als antisemiet en verdediger van terrorisme. Zelfs Scargill werd tijdens de mijnwerkersstaking [in 1984-85] niet in die mate met wangedrag geconfronteerd als de leider van Labour. Vanaf het eerste moment dat Corbyn de leiding kreeg, gingen gevestigde media en vrijwel geheel rechts in Labour aan de slag om hem te belasteren.

We worden nu echter geconfronteerd met een Tory-regering met een onaantastbare parlementaire meerderheid en een mandaat om Brexit uit te voeren. Veel linkse mensen in Labour zullen gedemoraliseerd zijn en de rechtervleugel stelt nu al dat de politiek van Corbyn ongedaan moet worden gemaakt om de geloofwaardigheid van Labour te herstellen. Rechts wast haar handen in onschuld en zal ongetwijfeld aandringen op de verdrijving van Corbyn en links uit de partij en een scherpe ruk naar rechts om met Engels nationalisme Brexit-aanhangers aan te trekken.

Dit is niet slechts een nederlaag voor de Britse arbeidersklasse. Een Labour regering met Corbyn zou een wereldwijde impact hebben gehad op progressieve bewegingen, klimaatactivisten en internationaal links.

Wat had er anders kunnen worden gedaan?

Ten eerste was het besluit om de verkiezingen vóór een referendum te houden een ramp, voordat de strijd om een tweede referendum in het Parlement was gestreden. Het initiatief daartoe werd genomen door de Liberaal Democraten waar de SNP zich bij aansloot, waarmee ze Labour weinig keus lieten.

Ten tweede had Labour in een veel vroeger stadium voor een tweede referendum moeten pleiten  en er campagne voor moeten voeren en zich moeten inzetten voor het behoud van de voordelen van het EU-lidmaatschap en tegelijkertijd ideeën moeten aandragen voor de hervorming ervan. Er zijn nauwelijks serieuze pogingen van Labourleiders geweest om de anti-EU-retoriek in de mainstream media te bestrijden. Het was moeilijk voor Labour om deze beeldvorming om te keren, maar een duidelijke positie van ‘blijven om te veranderen’ vanaf de eerste dag zou de omvang van het verlies tot een minimum hebben beperkt.

In het onderzoek dat nu zal plaatsvinden, zal dat deel van links dat vóór Brexit is ons vertellen dat het de schuld is van degenen die voor ‘blijven’ zijn en van degenen die het vrije verkeer van werknemers verdedigen.

Lindsey German van Counterfire stelt dat Corbyn’s grote fout was om een tweede referendum te steunen in plaats van Brexit zelf. Zij wijst met de beschuldigende vinger naar de People’s Vote Campagne and Another Europe is Possible die hem op een dwaalspoor hebben weten te brengen.

We moeten ons hiertegen verzetten en het standpunt van Labour verdedigen. Het Labour-manifest was bedoeld om tegemoet te komen aan de behoeften van de Britse arbeidersklasse en was een serieuze poging om de klimaatcrisis aan te pakken. Het deed een beroep op zowel de arbeidersbeweging als op de nieuwe generatie die op de politiek van Corbyn afkwam. De volgende keer zou Labour voor een democratischer kiessysteem moeten pleiten, zodat mensen niet verplicht zijn om tactisch te stemmen.

Corbyn heeft gezegd dat hij zal terugtreden als leider na een periode van bezinning waarin de partij lessen kan trekken uit wat er is gebeurd. Dat is waarschijnlijk de beste manier om een onaantrekkelijke tussenpaus te vermijden. Het geeft links ook de mogelijkheid om de balans op te maken en vast te houden aan wat het in de jaren van Corbyn heeft bereikt.

Johnson kan het niet helemaal op zijn manier gaan doen. Hij moet een grens in de Ierse Zee aanbrengen en heeft een voortdurende constitutionele crisis met Schotland in het leven geroepen die waarschijnlijk tot onafhankelijkheid zal leiden. Zijn project daagt de fundamenten van de Britse staat uit en dit zal enorme gevolgen hebben voor zijn partij. Hij kijkt ook aan tegen een onmiddellijke toekomst van economische kwetsbaarheid die zijn regering snel van haar glans zal ontdoen.

We moeten echter realistisch zijn. De verkiezingsuitslag was een grote nederlaag voor links en de belangen van de arbeidersklasse. De regering-Johnson zal een periode lang de boventoon voeren, terwijl mensen wanhopig zijn over de mogelijkheid van radicale kansen of zelfs over het effectief verdedigen van hun banen en arbeidsomstandigheden. Iedereen die zegt dat er een snelle oplossing is, verkoopt onzin, maar in de eerste dagen van het nieuwe decennium is het onze taak om links weer op te bouwen zodat de Tories en de mensen die zeggen dat Labour meer zoals zij moet worden, verslagen kunnen worden.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Socialist Resistance. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.