“La brutta Europa”, de titel van de krant La Repubblica liegt er niet om. Europa, bedoeld wordt de EU, deugt niet. De Italiaanse premier Giuseppe Conte is bijzonder ontstemd, in deze superzware crisis geeft de EU verstek, zo vindt hij na het mislukt overleg van donderdag 26 maart. Italië staat er weer alleen voor, zoals bij de migratiecrisis, aldus de premier en de oppositie.

Muur

“Wat moeten we antwoorden aan onze burgers die vragen welke zin de gemeenschap heeft. We hebben geen antwoord”, aldus de Italiaanse premier. Hij stelt een ultimatum: de Unie moet tegen eind volgende week een gemeenschappelijk beleid hebben om de gevolgen van de crisis aan te pakken. Wat Rome en de anderen gaan doen indien dat er niet komt? Eigen boontjes doppen.

De EU stelt cruciale beslissingen uit? Dan zullen we het maar zelf doen, zei de boze premier Conte. Intussen laten de Italiaanse tv-stations beelden zien van hulp die uit China, Rusland en Cuba komt. Rome krijgt in de EU steun van onder meer Parijs en Madrid, maar botst op een Duits-Nederlandse muur tegen Conte’s voorstel om speciale Europese obligaties, ‘coronabonds,’ in te voeren. Zo zouden de zwaarst getroffen landen goedkoop krediet kunnen krijgen dankzij de garanties geboden door het geheel van de gemeenschap.

“De landen die vinden dat de prijs van de solidariteit te hoog ligt, moeten zich afvragen hoe duur een eventuele ontbinding van de EU komt te staan”, aldus de krant Le Monde. “In deze crisis van het coronavirus, staat het bestaan van de EU op het spel”.

Intussen is al wel het ‘stabiliteitspact’ voor onbepaalde tijd opgeschort zodat het begrotingstekort meer dan drie percent mag zijn. Ook de regels inzake staatshulp worden buiten werking gesteld. Er zullen geen veto’s komen tegen nationalisaties. Indrukwekkend is dat niet, minder had gewoon niet anders gekund, elke lidstaat is zwaar getroffen.

“Wat moeten we antwoorden aan onze burgers die vragen welke zin de gemeenschap heeft. We hebben geen antwoord”, aldus de Italiaanse premier. Hij stelt een ultimatum: de Unie moet tegen eind volgende week een gemeenschappelijk beleid hebben om de gevolgen van de crisis aan te pakken. Wat Rome en de anderen gaan doen indien dat er niet komt? Eigen boontjes doppen?

Eurofobie

De Italianen, ooit het meest Eurofiele land van de Unie, vinden nu al jaren dat de Europese Unie hen in de steek laat. De xenofobe Lega van Matteo Salvini heeft een groot deel van haar electorale successen te danken aan dat gevoel.

Telkens de voorbije jaren veel vluchtelingen via de Balkan of vanuit Noord-Afrika in Italië arriveerden, was de rest van Europa, Frankrijk voorop, niet happig om vluchtelingen op te nemen. Het kwam aan de grens tussen Italië en Frankrijk tot schrijnende toestanden die soms dagenlang de Italiaanse tv-journaals haalden.

Toen in februari 2018 een sympathisant van de Lega in Macerata op een groep vluchtelingen uit Afrika schoot, leverde dat de Lega zelfs stemmen op. Die Lega voert al jaren campagne tegen de EU en het jaar dat ze in de regering zat, tot de zomer van vorig jaar, kwam het tot spanningen tussen Brussel en Rome, met Conte toen ook als premier.

De Vijfsterrenbeweging M5S, die zowel van Conte 1 als Conte 2 deel uitmaakt(e), heeft ook sterk op die gevoelens ingespeeld. In het vorige Europarlement zat ze in de Eurovijandige fractie van de Engelse (Engelse) nationalist Nigel Farage.

Met de coronacrisis komt het gevoel dat onbehagen tegenover de EU weer sterk naar boven. Als Europa nu, in dergelijke zware omstandigheden, niet solidair is, wat hebben we eraan?

De Chinezen komen

Josep Borell, chef an de EU-diplomatie, is bezorgd over de propagandaoorlog die China en Rusland volgens hem tegen Europa voeren. Vooral in Italië. “We moeten Europa daartegen verdedigen, gewapend met feiten”, zei Borell.

Intussen zien de Italiaanse tv-kijkers andere feiten. Terwijl Borell sprak, verzond China 100.000 mondmaskers en materiaal voor 50.000 testen. Eerder waren er al Chinese artsen en verpleegkundigen met een pluche panda aangekomen. Onder de regering Conte1 was Italië als enig groot EU-land toegetreden tot China’s nieuwe “zijderoute”, de relaties waren dus al vooraf goed.

De Duitse kanselier Angela Merkel vindt dat China niet zo hoog van de toren moet blazen. Dit is een geval van wederkerigheid, Europa heeft China begin dit jaar immers ook flink geholpen, aldus Merkel.

Ook Moskou zet zijn hulp aan Italië flink in de verf. Op 21 maart sloten de Russische president Vladimir Poetin en Conte een akkoord daarover. Vorige zondag landde een eerste konvooi op een militaire luchthaven bij Rome. Rusland stuurde o.m. legerartsen en virologen die zo inmiddels ter plaatse ervaring opdoen met coronabestrijding. Er zijn ook specialisten bij die ervaring hebben met de strijd tegen het Ebolavirus en de varkenspest.

De Russische zender Spoetnik liet beelden zien van Russische hulp die aankomt in het zwaar getroffen Bergamo, met “Daar is Rusland. Waar is de Europese Unie?”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Uitpers.