Een spoedzitting van de Franse regering over de verspreiding van het coronavirus, had een andere agenda: premier Edouard Philippe kondigde zaterdag na afloop ervan aan dat zijn regering art. 49.3 van de grondwet inroept. Daarmee maakt ze (voorlopig) een einde maakt aan het parlementair debat over de grote pensioenhervorming. 49.3 laat immers toe een wet zonder stemming door te voeren.

Zonder debat

Premier Philippe zelf liep niet warm voor deze noodgreep. Hij en de parlementsleden van Macrons ‘La République en Marche” (LRM) vrezen de reactie van de kiezer bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Drie kwart van de Fransen vindt die ingreep met 49.3 ongepast, de regering wil daarmee een echt debat beletten over de invoering van een veralgemeend pensioenstelsel. Met die hervorming wil ze de bestaande pensioenrechten gevoelig afbouwen, voor deze en vooral de komende generaties.

Bovendien verwijten critici de regering dat ze de privé-pensioenfondsen in de kaart speelt. Vorige week kwam aan het licht dat een rapporteur van LRM over deze wet, Jacques Maire, jarenlang voor Axa – dat een groot pensioenfonds beheert – werkte. En dat hij er nog steeds een groot pak aandelen ter waarde van 358.965 euro van heeft. En er zijn de nauwe relaties van de Macronie met BlackRock, een fonds uit de VS dat rond 7000 miljard dollar beheert – twee derde daarvan bestaat uit pensioenspaargelden.

Onsamenhangend

Volgens Macron en Philippe bleef geen andere keuze over dan 49.3 wegens de “obstructie” door de oppositie. Vooral La France insoumise en de communistische PCF hadden tienduizenden amendementen ingediend om het Macron lastig te maken.

Maar zelfs talrijke voorstanders van een hervorming, vinden dat de wet onsamenhangend en vaag is. De experts volgen elkaar op om de hervorming af te schilderen als geklungel. Ook de ‘Conseil d’Etat’ is zeer kritisch voor de wet die o.m. onsamenhangend wordt genoemd. Maar president Macron wil zelfs niet naar de eigen achterban luisteren, dit moet het koninginnestuk van zijn ambtstermijn worden.

Riskant

Nochtans is 49.3 een riskante ingreep. Onder zijn voorganger president François Hollande gebruikte premier Manuel Valls 49.3 ook al om de arbeidswet door te drukken. Valls vreesde toen geen meerderheid te hebben door de fronde van verscheidene socialistische parlementsleden. Het was het begin van Hollande’s neergang. Philippe, toen parlementslid van de rechtse oppositie, stemde toen een censuurmotie tegen de regering…

Bovendien mag 49.3 maar één keer tijdens een zittingperiode van de Nationale Assemblee worden gebruikt. Maar juristen wijzen erop dat de pensioenhervorming twee luiken bevat (un volet ordinaire, un volet organique) , en dat 49.3 dus niet kan beletten dat over dat tweede een debat wordt gevoerd.

Een maat voor niets? Bij LRM fronsen velen de wenkbrauwen. De gemeenteraadsverkiezingen van 15 maart zien er al niet goed uit voor de partij, nu komt 49.3 daar bovenop. Premier Philippe vreest zelfs dat het zijn kansen om in zijn eigen stad, Le Havre, te winnen, erg kan hinderen. Of kan na 49.3 de coronaplaag worden ingeroepen om die verkiezingen ui te stellen?

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Uitpers. Foto: Manon Boltansky.