Deze tekst is voor de archeologie. Voor mensen – of andere wezens, ik sluit niets uit – die dit over enkele honderden jaren opgraven, onder een ruïne van een vroegere prille beschaving. Je zag dat ze probeerden maar dat het er naar het einde toe verschrikkelijk aan toe ging. Beste wezens van de toekomst: we zitten in de laatste fases van ons huidig systeem en het loopt niet zo lekker.

In deze fase van laatkapitalisme ontstaat een nieuwe groep working poor, waarbij iedereen wordt aangemoedigd om freelancer te worden. Dan hoeven ze je geen sociale zekerheid of vast loon of werkloosheidsuitkering te betalen. Er slaapt iemand in je sofa, er rijdt iemand in je auto en zelf bezorg je postpakketten en slappe pizza met je fietsje. Iedereen is arm, niemand wordt rijk, ook al maken ze je dat wijs. De Europese American dream is hopen dat je je deliveroo – opleiding of je website hosting kan afbetalen.

Onlangs merkte een opdrachtgever op dat mijn prijs niet goedkoper was dan die van mijn collega webdesigners. Het is moeilijk om dan niet sarcastisch te worden. Het is duidelijk dat de rijken teveel gestolen hebben en dat er dan te weinig overblijft in dit rotte neoliberale systeem. Er ontstaat onderlinge competitie in plaats van solidariteit en de prijzen kelderen. Daarin zitten we: een gruwelijke neerwaartse spiraal. Eigenlijk zijn al die prijzen te laag natuurlijk. Maar dat mag je niet zeggen. Don’t rock the boat.

Je werkt ook altijd. Ik kan me niet meer herinneren wanneer ik niet meer heb gewerkt op zondag. Ik mailde deze week een college freelancer op Allerheiligen, die antwoordde binnen een paar minuten. Ik mailde later nog eens en hij mailde terug, twee minuten later. Om half tien ’s avonds. Yup, we moeten wel.

En dan worden we ook nog tegen elkaar opgezet. Je was niet goedkoper dan de andere offertes. De precaire positie van freelancers wordt onmiddellijk duidelijk in een conflict met een werkgever: je hebt geen poot om op te staan. Je contract duurt toch maar een week. Als je lastig doet nemen ze gewoon iemand anders. Werklozen/freelancers genoeg – er zijn tien keer zoveel werklozen als jobs, dat houdt de lonen lekker laag.

Eigenlijk, denk ik dan, is dat precies waar het fout loopt. Mijn collega’s en ik behoren tot dezelfde klasse, maar er is nog niet genoeg klassenbewustzijn. Misschien laten we ons teveel uitbuiten. Is er nog geen freelance vakbond?

Is het al tijd?

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Overvallen op de kruispunten – de column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog.